جهانفر دانشیان؛ فرناز شریعتی؛ نادیا صفوی فرد
چکیده
هدف: انتخاب ارقام سویا که در شرایط کمآبی از عملکرد دانه بالاتری برخوردار باشند، میزان خسارت به تولیدکنندگان سویا را کاهش میدهد.
روش پژوهش: پاسخ ژنوتیپهای سویا به تنش کمآبی از نظر ویژگیهای زراعی و عملکرد دانه در کرج طی دو سال بررسی شد. آزمایش بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد ...
بیشتر
هدف: انتخاب ارقام سویا که در شرایط کمآبی از عملکرد دانه بالاتری برخوردار باشند، میزان خسارت به تولیدکنندگان سویا را کاهش میدهد.
روش پژوهش: پاسخ ژنوتیپهای سویا به تنش کمآبی از نظر ویژگیهای زراعی و عملکرد دانه در کرج طی دو سال بررسی شد. آزمایش بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد که آبیاری در سه سطح (مطلوب، تنش متوسط و شدید) بهترتیب براساس 50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A بهعنوان عامل اصلی و 10 ژنوتیپ سویا بهعنوان عامل فرعی بودند.
یافته ها: نتایج نشان داد که تنش متوسط و شدید سبب کاهش تعداد گره و فاصله میانگره در مقایسه با آبیاری مطلوب شد. در آبیاری مطلوب، رقم زودرس صبا با بالاترین تعداد دانه در واحد سطح، بیشترین عملکرد دانه (2585 کیلوگرم در هکتار) را داشت. ژنوتیپهای زودرس در آبیاری مطلوب بالاترین عملکرد دانه را داشتند و با افزایش شدت تنش از عملکرد دانه آنها بهطور قابلتوجهی کاسته شد. عملکرد دانه رقم صبا در تنش متوسط و شدید بهترتیب 32 و 59 درصد در مقایسه با آبیاری مطلوب کاهش یافت. در شرایط تنش، ژنوتیپهای دیررس عملکرد دانه بیشتری داشتند و تنش کمآبی سبب کاهش جزئی عملکرد دانه آنها شد. در تنش متوسط و شدید لاین دیررسA3935× Williamsبالاترین عملکرد دانه و عملکرد پروتئین دانه را داشت.
نتیجه گیری: در آبیاری مطلوب، رقم صبا و در شرایط تنش (متوسط و شدید) لاینA3935×Williams در کرج و اقلیمهای مشابه (معتدل سرد) قابلتوصیه است.
سیداحمد کلانتراحمدی؛ جهانفر دانشیان؛ حبیب مبینی راد
چکیده
به‌منظور توسعه کشت زمستانه و بهبود برنامه تناوبی منطقه، آزمایشی در خصوص تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام آفتابگردان بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال (95-1393) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد دزفول اجرا شد. تاریخ کاشت در چهار سطح (4 و 18 بهمن‌ماه، 2 و 16 ...
بیشتر
به‌منظور توسعه کشت زمستانه و بهبود برنامه تناوبی منطقه، آزمایشی در خصوص تأثیر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه ارقام آفتابگردان بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال (95-1393) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد دزفول اجرا شد. تاریخ کاشت در چهار سطح (4 و 18 بهمن‌ماه، 2 و 16 اسفندماه) در کرتهای اصلی و ارقام شامل نُه رقم (آذرگل، آرماویرسکی، برزگر، پروگرس، رکورد، شمس، فرخ، قاسم و گابور) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. تأخیر در تاریخ کاشت سبب کاهش طول دوره رشد و ارتفاع بوته ارقام مورد آزمایش شد. در سال اول آزمایش، رقم رکورد بیشترین تعداد دانه در طبق (17/684) در تاریخ کاشت اول را داشت و در سال دوم آزمایش نیز حداکثر تعداد دانه در طبق (47/767) به رقم رکورد در تاریخ کاشت سوم اختصاص یافت. بیشترین عملکرد دانه در سال اول (3850 کیلوگرم در هکتار) و دوم (4088 کیلوگرم در هکتار) به تاریخ کاشت اول (4 بهمن) و رقم آذرگل اختصاص یافت. با توجه به این‌که رقم آذرگل در تجزیه پایداری عملکرد دانه، کم‌ترین میانگین رتبه را داشت، بهعنوان رقمی با بالاترین عملکرد دانه در تمام تاریخهای کاشت، شناخته شد و پس از آن بهترتیب ارقام رکورد و آرماویرسکی قرار گرفتند. هم‌چنین با توجه به این‌که رقم فرخ کم‌ترین انحراف معیار را داشت، بهعنوان پایدارترین رقم انتخاب شد.
علیرضا مقدم خمسه؛ سعید سیف زاده؛ جهانفر دانشیان؛ حمیدرضا زاکرین؛ علیرضا ولدآبادی
چکیده
به‌منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر ...
بیشتر
به‌منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت تأخیری بر صفات فنولوژیک، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک هیبریدهای جدید آفتابگردان، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به‌مدت دو سال زراعی (94-1393 و 95-1394) در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر کرج اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت (به فاصله 15 روز پس از برداشت گیاه پاییزه (گندم) بهترتیب اول تیرماه، 15 تیرماه و 30 تیرماه) و هفت هیبرید آفتابگردان (برزگر، فرخ، هایسان 36، قاسم، شمس، آذرگل و هایسان 25) بودند. نتایج آزمایش اثر معنیدار تاریخ کاشت بر تمامی صفات بهجز تعداد دانه در طبق و اسید لینولنیک در سطح یک درصد و بر صفات درصد روغن و اسیدلینولئیک در سطح 5 درصد را نشان داد. هیبریدهای موردبررسی نیز در تمامی صفات بهجز اسیدهای چرب لینولئیک و لینولنیک تفاوت معنیدار با هم داشتند. دیررسترین هیبریدهای آزمایش هیبریدهای برزگر و آذرگل و زودرسترین هیبرید فرخ بود. بیشترین عملکرد دانه نیز از تاریخ کاشت اول به میزان 2840 کیلوگرم در هکتار بهدست آمد و در شرایط کشت تأخیری عملکرد تا 41 درصد کاهش یافت.
اعظم فاطمی؛ پیام معاونی؛ جهانفر دانشیان؛ حمید مظفری؛ مهدی غفاری
چکیده
به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در ...
بیشتر
به‌منظور بررسی تأثیر محلول‌پاشی نانوذره منیزیم بر برخی صفات مورفوفیزیولوژیک آفتابگردان تحت شرایط خشکی آزمایشی بهصورت کرتهای دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 با سه تکرار در مزرعه واقع در بخش دانههای روغنی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال بذر انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در دو سطح آبیاری نرمال و تنش خشکی و ارقام آفتابگردان شامل فرخ، شمس، قاسم و برزگر و زمان کاربرد نانوذرات منیزیم در سه سطح بدون محلول‌پاشی، محلول‌پاشی در مرحله گلدهی و مرحله پرشدن دانه بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش میزان ارتفاع، تعداد دانه در طبق، وزن هزاردانه، قطر طبق، عملکرد دانه، درصد و عملکرد روغن شد ولی محلول‌پاشی نانوذره منیزیم باعث بهبود اثر تنش خشکی و افزایش صفات مورفولوژیک شد. تنش خشکی باعث افزایش (13 درصد) شاخص نشت الکترولیت و کاهش (نه درصد) محتوای نسبی آب برگ شد، ولی نانوذره منیزیم باعث کاهش (نه درصد) محتوای شاخص نشت الکترولیت و افزایش (10 درصد) محتوای نسبی آب برگ شد. واکنش ارقام به سطوح تنش یکسان نبود و در کل ارقام برزگر، شمس، قاسم و فرخ بیشترین تحمل را نسبت به تنش خشکی از خود نشان دادند، به‌طوری‌که بیشترین میزان عملکرد دانه (53/3427 کیلوگرم در هکتار) و درصد روغن (96/43 درصد) مربوط به رقم برزگر بود.
جهانفر دانشیان؛ فرناز شریعتی؛ نادیا صفوی فرد؛ عبداله حسنی
چکیده
تأثیر تنش کمآبی بر کیفیت روغن و عملکرد دانه 11 ژنوتیپ هیبرید آفتابگردان در کرج در سالهای 1391 و 1392 بررسی شد. به این منظور سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار برای اعمال تیمارهای تنش کمآبی در نظر گرفته شد. آزمایشهای آبیاری مطلوب، تنش متوسط و شدید بهترتیب براساس 60، 120 و 180 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر ...
بیشتر
تأثیر تنش کمآبی بر کیفیت روغن و عملکرد دانه 11 ژنوتیپ هیبرید آفتابگردان در کرج در سالهای 1391 و 1392 بررسی شد. به این منظور سه آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار برای اعمال تیمارهای تنش کمآبی در نظر گرفته شد. آزمایشهای آبیاری مطلوب، تنش متوسط و شدید بهترتیب براساس 60، 120 و 180 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A انجام گرفت. نتایج نشان داد که عملکرد دانه در شرایط تنش متوسط و شدید با کاهش 18 و 33 درصد مواجه شد. عملکرد دانه و درصد روغن تحت تأثیر ژنوتیپ و اثر متقابل سال و تنش قرار داشتند. هیبرید برزگر با متوسط 2846 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت. هم‌چنین با 65/43 درصد روغن در گروه برتر قرار گرفت. پاسخ هیبریدها از نظر عملکرد دانه و درصد روغن تحت تأثیر شرایط محیطی دو سال آزمایش قرار گرفت. اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک اسید تحت تأثیر تیمار تنش قرار نگرفتند. اما همبستگی منفی قوی بین اسیدهای چرب اولئیک و لینولئیک وجود داشت. ارقام هایسان 25 و سیرنا برای تولید روغن با اسید اولئیک بالاتر و برزگر و R-43×G6 برای تولید روغن با اسید چرب لینولئیک بالاتر مناسب میباشند.
سیداحمد کلانتراحمدی؛ جهانفر دانشیان
چکیده
این آزمایش بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به‌مدت دو سال زراعی (1392-94) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد دزفول اجرا شد. در کرتهای اصلی سه تاریخ کاشت 15 آبان‌ماه، 5 آذرماه و 25 آذرماه و در کرتهای فرعی اسید آسکوربیک با غلظت 100، 200 و 300 میلی‌گرم در لیتر، سالیسیلیک ...
بیشتر
این آزمایش بهصورت کرتهای یکبار خردشده در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به‌مدت دو سال زراعی (1392-94) در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد دزفول اجرا شد. در کرتهای اصلی سه تاریخ کاشت 15 آبان‌ماه، 5 آذرماه و 25 آذرماه و در کرتهای فرعی اسید آسکوربیک با غلظت 100، 200 و 300 میلی‌گرم در لیتر، سالیسیلیک اسید با غلظت 100، 200 و 300 میکرومولار، متانول با غلظت 10، 20 و 30 درصد حجمی و شاهد بهصورت محلول‌پاشی با آب مقطر مقایسه شد. اثر تاریخ کاشت و محلول‌پاشی و هم‌چنین اثر متقابل آنها بر میزان پرولین، قندهای محلول، تعداد خورجین در بوته و عملکرد دانه در سطح 1% معنیدار بود. مقایسه میانگینهای اثر متقابل تاریخ کاشت ومحلول‌پاشی نشان داد که بیشترین تعداد خورجین در بوته (96/68) در تاریخ کاشت اول و محلول‌پاشی اسید آسکوربیک (300 میلی‌گرم در لیتر) تشکیل شد. از نظر عملکرد دانه بین تاریخ کاشتهای مختلف تفاوت معنیداری وجود داشت و عملکرد دانه در تاریخ کاشتهای دوم و سوم در مقایسه با تاریخ کاشت اول بهترتیب به میزان 14 و 30 درصد کاهش یافت. هرچند محلول‌پاشی با تیمارهای آزمایشی در تمامی تاریخ کاشتها موجب افزایش معنیدار عملکرد دانه شد، اما کاربرد اسید آسکوربیک با غلظت 300 میلی‌گرم در لیتر در تاریخ کاشتهای اول و سوم و اسید سالیسیلیک با غلظت 200 میکرومول و متانول (10 درصد) در تاریخ کاشت دوم قابل توصیه است.